Τίτλος έργου: “Αξιοποίηση των υπολειμμάτων καλλιεργειών και υπολειμμάτων επεξεργασίας ξύλου από υπόστρωμα μανιταριών, για την δημιουργία ενός συνεκτικού δομικού υλικού για την αντικατάσταση πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης”
με χρηματοδότηση του ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ στο πλασίο της πρόσκλησης ενδιαφέροντος του προγράμματος: «ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ – ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2019
Θεματικό Αντικείμενο: A.2.4. Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών ή δράσεων για την αξιοποίηση και αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων
Μυκήλιο – το υλικό του μέλλοντος
Το πρόγραμμα FUNGIWOOD αποσκοπεί στην ανάπτυξη διαφόρων υποστρωμάτων μυκητών-μανιταριών τα οποία αφού συμπιεστούν και μορφοποιηθούν σε σχήματα και μεγέθη, είναι κατάλληλα για την αντικατάσταση διαφόρων πλαστικών συσκευασιών και υλικών, από λεπτά φύλλα μέχρι σκληρά υλικά εξωτερικής συσκευασίας.
Αφρός μυκηλίου
Συγκεκριμένα, μανιτάρια όπως το Pleurotus ostreatus και το Lentinus edodes που καλλιεργούνται στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, μπορούν αντί να απορρίπτονται να αδρανοποιηθούν (αποστειρωθούν) και να συμπιεστούν και μορφοποιηθούν σε
σχήματα και μεγέθη κατάλληλα για την αντικατάσταση διαφόρων πλαστικών συσκευασιών και υλικών, από λεπτά φύλλα μέχρι σκληρά υλικά εξωτερικής συσκευασίας.
Σε αυτά τα υποστρώματα, το μυκκήλιο των μυκήτων με τους πολυσακχαρίτες που έχουν ήδη παράξει λειτουργούν ως συγγολητική ουσία που ενώνει και τα υλικά άχυρού/πριονιδιού που χρησιμοποιούνται στη μανιταροκαλλιέργιεα, δίνοντας στο συμπαγές στερεό υπόστρωμα υψηλή αντοχή αλλά και ελαστικότητα, ιδίως εάν συμπιεστεί και μορφοποιηθεί κατάλληλα (εν θερμώ).
.
Περιγραφή του έργου FUNGIWOOD
Στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα η Πράσινη και Βιώσιμη Ανάπτυξη και η Κυκλική Οικονομία είναι τομείς προτεραιότητας και αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την προστασία του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, ενισχύονται και ενθαρρύνονται πολικές που οδηγούν σε μείωση της χρήσης του πλαστικού και σε επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση υλικών. Μάλιστα, στην Ελλάδα η κυβερνητική πολιτική δίνει έμφαση τα τελευταία χρόνια σε στόχους όπως η μείωση εξάρτησης από το πετρέλαιο (που είναι πρώτη ύλη για την παραγωγή πλαστικών), η μείωση εκπομπών CO2, και η Πράσινη Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα, καθώς και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας μέσα από αυτές τις φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις και καινοτόμες επιχειρήσεις.
Τις τελευταίες δεκαετίες η ανεξέλεγκτη διάδοση των πλαστικών – που είναι υποπροϊόντα των πετρελαιοειδών- οδήγησε σε σημαντική περιβαλλοντική μόλυνση και οικολογική επιβάρυνση, μέσω της μόλυνσης εδαφών και του νερού, της καταστροφής της υδρόβιας πανίδας (π.χ. θανάτωση ψαριών και υδρόβιων θηλαστικών από συσσώρευση πλαστικού στο σώμα τους) αλλά και της παραγωγής τοξικών ουσιών (π.χ. διοξινών) από την καύση πλαστικών υλικών (σακούλες σκουπιδιών, κλπ). Η δύσκολη αποικοδόμηση των πλαστικών στο περιβάλλον σημαίνει ότι το οικολογικό αποτύπωμα του πλαστικού παραμένει για πολλές δεκαετίες στο περιβάλλον και η συσσώρευση πλαστικού στο έδαφος και το νερό θα κάνει πολλά χρόνια για να απαλειφθεί.
Αντίθετα, τα πλήρως βιοαποικοδομήσιμα υλικά που έχουν προταθεί ως υποκατάστατα του πλαστικού είναι πιο φυσικά προϊόντα που διασπώνται εύκολα στο περιβάλλον και δεν παρουσιάζουν τοξικότητα σε ζωντανούς οργανισμούς. Κάποια από αυτά όπως το πολυγαλακτικό οξύ, τα πολύ-υδρόξυαλκανοϊκά οξέα (π.χ. πολυβουτυρικό) παράγονται από μικροοργανισμούς με ζύμωση, ενώ κάποια άλλα βασίζονται σε τροποποιημένα άμυλα και κυτταρίνες. Τα προϊόντα μικροβιακής ζύμωσης είναι ακόμα αρκετά ακριβά λόγω χαμηλής παραγωγικότητας, ενώ τα φυτικής προέλευσης υποκατάστατα (με βάση το άμυλο και τις κυτταρίνες) έχουν χαμηλή συνεκτικότητα, μικρή μηχανική αντοχή και είναι διαπερατά στην υγρασία ή και υδατοδιαλυτά (άμυλο) και περιορίζονται σε χρήσεις που αφορούν τη δημιουργία φιλμ (συνήθως εδώδιμων).
Τα κυτταρινούχα υποστρώματα ανάπτυξης μυκήτων-μανιταριών είναι ένα υποπροϊόν της όλο και αυξανόμενης παγκοσμίως (αλλά και στην Ελλάδα) βιομηχανικής μανιταροκαλλιέργειας και αποτελούν δυνητικά μια πολύ καλή λύση για την αντικατάσταση πολλών μορφών πλαστικού όπου απαιτείται μηχανική αντοχή, δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και βέβαια γρήγορη βιοαποικοδόμηση. Επίσης, υπάρχουν μήκητες –εκτός των μανιταριών- ικανοί να αναπτυχθούν σε κυτταρινούχα υλικά, όπως οι μύκητες του γένους Trichoderma, που αναπτύσσονται μάλιστα πιο γρήγορα από τα μανιτάρια, καλύπτοντας με το μυκκήλιό τους υλικά όπως τα άχυρα και τα πριονίδια, φύλλα και κλαδιά ξερών ή νεκρών δέντρων, που είναι ευρέως διαθέσιμα στο περιβάλλον ή αποτελούν υποπροϊόντα γεωργικής παραγωγής ή υλοτομίας/επιπλοποιΐα
Τα βήματα ανάπτυξης του μυκηλιακού υλικού
Παστερίωση του υποστρώματος
Προϋπόθεση για την παραγωγή μυκηλίου είναι η παστερίωση του υποστρώματος από κυταρινούχο υλικό όπως ροκανίδι, άχυρο, ξερά φύλλα και υπολειμμάτα ξύλου
Εμβολιασμός υποστρώματος βιομάζας με μυκήλιο
Το 1ο βήμα για την παραγωγή μυκηλίου είναι ο εμβολιασμός κατάλληλου κυτταρινούχου υποστρώματος (συνήθως υπολείμματα ξύλου όπως πριονίδι, ξυλώδη υπολείμματα, άχυρα κτλ) με μύκητα από συγκεκριμένα είδη μανιταριών που φύονται στην ελληνική ύπαιθρο. Η σωστή αναλογία μυκηλιακού υλικού με βιομάζα καθώς και η κατάλληλη υγρασία και αερισμός του υλικού είναι καθοριστικά για ττην παραγωγή ενός συμπαγούς υλικού
Ανάπτυξη μυκηλιακού υλικού σε κατάλληλες συνθήκες
Το 2ο βήμα αφορά την επώαη του μήκυτα σε κατάλληλο κυταρρινούχο υπόσρωμα για μία περίοδο 15 έως 19 ημερών. Η ανάπτυξη του μυκηλιακού υλικού γίνεται σε κλειστές συσκευασίες συνήθως σε πλαστικές σακούλες αντοχής ή σε πλαστικές θήκες για την αρχική διαμόρφωση του μυκηλιακού υλικού σε όλο το εύρος της συσκευασίας. Η σωστή αναλογία μυκηλιακού υλικού με βιομάζα καθώς και η κατάλληλη υγρασία και έλλειψη αερισμού του υλικού είναι καθοριστικά για ττην παραγωγή ενός συμπαγούς και ομοιόμορφου υλικού
Παραγωγή συμπιεσμένων μυκοϋλικών από χρησιμοποιημένο υπόστρωμα μανιταριών
Το 3ο βήμα έπειτα από τον εμβολιασμό του υποστρώματος και την επώαση του είναι η κατάλληλη συμπίεση και η θερμική επεξεργασία (με αυτή την σειρά) για την αδρανοποίηση του υλικού και την απόκτηση ιδιοτήτων υδροβοφίας, μηχανικής αντοχής, πυραντοχής, ελαστικότητας και δυνατότητας καταλλήλης διαμόρφωσης βάση των αναγκών κάθε φορά. Κατά την διαδικασία της συμπίεσης υπάρχει η δυνατότητα συγγόλησης των διαφορετικών στρωμάτων μυκηλίου σε ένα συμπαγές σώμα τόσο για την αύξηση της μηχανικής αντοχής άλλα και για την διαμόρφωση κατάλληλων υλικών.
Δυνατές χρήσεις του μυκηλίου
Η αξιοποίηση του μηκηλίου δεν αποτελεί απλώς μια λύση για την αντικατάσταση πολλών μορφών πλαστικών υλικών με μια βιώσιμη διαδικασία, τόσο οικονομικά, όσο και περιβαλλοντικά. Είναι μια καινοτόμος προσέγγιση εύκολης παραγωγής υλικών αντίστοιχων του πλαστικού ή του ξύλου που αξιοποιεί ευρέως διαθέσιμα οργανικά υλικά-υποπροϊόντα μηδενικού κόστους για να παράξει ανθεκτικά υλικά πολλαπλών χρήσεων, πλήρως αποικοδομήσιμα στο περιβάλλον.
Υλικά συσκευασίας
Global Construction Review
Μονωτικό ή δομικό υλικό
Έπιπλα
Δέρμα από μυκήλιο
Διακοσμητικά είδη
Φωτιστικά
Προσδωκόμενα Αποτελέσματα του έργου FUNGIWOOD
Μετρήσεις μηχανικών ιδιοτήτων των υποστρωμάτων μανιταριών και των
εμβολιασμένων υποπροϊόντων ξυλείας και γεωργίας
Δοκιμές μηχανικής αντοχής του παραγόμενου υλικού
Τα αποτελέσματα μέτρησης της υφής των συμπιεσμένων υποστρωμάτων πάχους 2-2,5 cm παρουσιάζονται στον παραπάνω πίνακα, σε σύγκριση με υλικό φελιζόλ πάχους 1-2cm.
Αποτελέσματα μετρήσεων μηχανικής αντοχής
Η μελέτη των μηχανικών ιδιοτήτων (σκληρότητα, αντοχή στη συμπίεση, εκτατότητα) έγιναν σε χρησιμοποιημένα υποστρώματα μανιταριών («μπλόκια»), και εμβολιασμένα υποστρώματα με υποπροϊόντα ξυλείας και γεωργίας (πριονίδια, ξυλοτεμαχίδια, άχυρα). Οι σχετικές μετρήσεις έγιναν σε συμπιεσμένα χρησιμοποιημένα υποστρώματα καλλιέργειας μανιταριών τα οποία έχουν ενδεικτικά αρχικές διαστάσεις ~ 60 (Ύψος) x 40 (Μήκος) x 20 (Πλάτος) cm και τα οποία συμπιέστηκαν με πρέσα μέχρι πάχους (πλάτους) ~3cm (μείωση πάχους στο 1/7 περίπου). Το υλικό αφυδατώθηκε φυσικά σε θερμοκρασία περιβάλλοντος για τουλάχιστον 1 μήνα (νωπό υλικό) και ένα μέρος αυτού αφυδατώθηκε σε κλίβανο
60ºC με υγρασία 50% για 1 μέρα, προτού μετρηθεί η θερμική τους αξία και άλλες ιδιότητες. Επίσης, έγιναν μετρήσεις των μηχανικών ιδιοτήτων σε νωπά εμβολιασμένα υποστρώματα αχύρου ή μίγματος αχύρου-πριονιδιών (50-50) και αχύρου-ξυλοτεμαχιδίων (50-50), χωρίς ξήρανση σε θάλαμο (νωπά δείγματα).
Η μέτρηση σκληρότητας έγινε με αναλυτή υφής τύπου Instron με πλατύ στρόγγυλο έμβολο με φορτίο 30 Νewton (N), δύναμη συμπίεσης 0,03 mPa, σε κομμάτια διαστάσεων ~2x2x3cm. Mετρήθηκαν η πίεση συμπίεσης που είναι ανάλογη της σκληρότητας, η εκτατότητα (που είναι ανάλογη της ελαστικότητας). Επίσης, μετρήθηκε με φορητό πενετρόμετρο η αντίσταση στη διάτρηση
Παρατηρούμε ότι μετά από τη συμπίεση το χρησιμοποιημένο (ανακυκλωμένο) υπόστρωμα μανιταριών, ιδίως μετά από μερική ξήρανση στους 60ºC, είναι πολύ σκληρό και ανθεκτικό στη διάτρηση με στρόγγυλο έμβολο, ενώ το νωπό συμπιεσμένο υπόστρωμα μανιταριών είναι λιγότερο σκληρό (σε σχέση με το αφυδατωμένο), αλλά παραμένει πιο σκληρό από το φελιζόλ και ταυτόχρονα περισσότερο εκτατό (ελαστικό) σε σχέση με το φελιζόλ ή σε σχέση με το αφυδατωμένο υλικό. Από την άλλη, τα εμβολιασμένα, συμπιεσμένα αλλά νωπά (μη αφυδατωμένα) υποστρώματα αχύρου ή αχύρου με πριονίδι ή ξυλοτεμαχίδια, αν και έχουν αρκετή εκτατότητα και αντοχή στην άσκηση πίεσης (βάρους), τρυπάνε εύκολα με εφαρμογή μικρής δύναμης διάτρησης, δηλαδή δεν έχουν αρκετή συνοχή σε σχέση με τα συμπιεσμένα υποστρώματα μανιταριών. Αυτό είναι αναμενόμενο, διότι τα
συμπιεσμένα υποστρώματα μανιταριών έχουν μεγάλη πυκνότητα και το πάχος μειώνεται στο 1/10 περίπου. Παρόλα αυτά, η ικανότητα διάτρησης ακόμα και των πιο «ευαίσθητων» εμβολιασμένων υποστρωμάτων άχυρου και άχυρου-πριονιδιού ή άχυρου-ξυλοτεμαχιδίων, είναι παρόμοια με αυτή του φελιζόλ του ίδιου πάχους. Η συνοχή αυτών των εμβολιασμένων υποστρωμάτων ασφαλώς βελτιώνεται μετά από ξήρανση στους 60C, και πιθανότητα η βελτίωση της σκληρότητα και αντοχής στη διάτρηση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη αν η ξήρανση γίνει σε υψηλότερες θερμοκρασίες (>100C), κάτι που πρόκειται να γίνει στο άμεσο μέλλον προκειμένου να επαναξιολογηθούν.
Μετρήσεις θερμομονωτικών ιδιοτήτων
Η θερμική αγωγιμότητα μετρά την ικανότητα ενός υλικού να μεταφέρει θερμότητα. Οι ακριβείς μετρήσεις αυτής της ιδιότητας του υλικού είναι απαραίτητες για την κατανόηση και βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης και πρόβλεψη θερμικής απόδοσης υλικών σε ένα ευρύ φάσμα βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένων των κατασκευών.
Η θερμοπερατότητα είναι η ποσότητα θερμότητας ανά μονάδα χρόνου που περνά μέσα από 1m² στοιχείου κατασκευής με πάχος d (mm) όταν η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ των επιφανειών αυτών είναι ίση με 1 K. Εκφράζεται σε watt ανά τετραγωνικό
μέτρο kelvin (W/m²K) και περιγράφεται ως λ value.
Σε ένα μετρητή ροής θερμότητας, ένα δείγμα τοποθετείται ανάμεσα σε δύο ελεγχόμενης θερμοκρασίας πλάκες. Αυτές οι πλάκες δημιουργούν μια διαφορά θερμοκρασίας που ορίζει ο χρήστης (ΔT) σε όλο το δείγμα. Το πάχος του δείγματος (L) έχει ρυθμιστεί ώστε να ταιριάζει με τον στόχο πάχος συμπιέσιμων δειγμάτων ή την πραγματική διάσταση του δείγματος.
Το αποτέλεσμα ροή θερμότητας (Q/A) από τη μεταφορά θερμότητας σε σταθερή κατάσταση μέσω του δείγματος μετράται από δύο μετατροπείς ροής θερμότητας λεπτής μεμβράνης που καλύπτουν μία μεγάλη περιοχή των άνω και κάτω επιφανειών δείγματος.
Η μέση ροή θερμότητας χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της θερμικής αγωγιμότητας (l) και θερμικής αντίστασης (R), σύμφωνα με το νόμο του Fourier:
Τα αποτελέσματα θερμικής αγωγιμότητας των εμβολιασμένων (με P. ostreatus) υποστρωμάτων αχύρου και αχύρου-πριονιδιού, μετά από συμπίεση σε πάχος ~1,5cm, έχουν ως εξής:
| Συμπιεσμένο Εμβολιασμένο Άχυρο 100% | 0,108 |
| Συμπιεσμένο Εμβολιασμένο Άχυρο 50% + Πριονίδι 50% | 0,129 |
Μετρήσεις θερμικής αξίας ως καύσιμη ύλη
Οι μετρήσεις της θερμικής αξίας έγιναν σε συμπιεσμένα ανακυκλωμένα υποστρώματα καλλιέργειας μανιταριών («μπλόκια»), τα οποία έχουν ενδεικτικά αρχικές διαστάσεις ~ 60 (Ύψος) x 40 (Μήκος) x 20 (Πλάτος) cm και τα οποία συμπιέστηκαν με πρέσα μέχρι πάχους (πλάτους) ~3cm (μείωση πάχους στο 1/7 περίπου). Το υλικό αφυδατώθηκε φυσικά σε θερμοκρασία περιβάλλοντος για 4 εβδομάδες (νωπό υλικό) και ένα μέρος αυτού αφυδατώθηκε σε κλίβανο 60ºC με υγρασία 50% για 1 μέρα, προτού μετρηθεί η θερμική τους αξία.
Τα αποτελέσματα της θερμικής αξίας έχουν ως εξής:
| Είδος καύσιμου υλικού | Θερμίδες (cal/g) |
| Νωπό υλικό βιομηχανικού υποστρώματος P. οstreatus (χωρίς ξήρανση) πάχους ~3cm | 1400 |
| Ξηρό υλικό βιομηχανικού υποστρώματος P. Ostreatus (μετά από αφυδάτωση σε κλίβανο 60ºC) πάχους ~3cm | 3230 |
| Άχυρο 100% χωρίς αποστείρωση πάχους ~1,5cm | 2837 |
| Άχυρο 50% + Πριονίδι 50% πάχους ~1,5cm | 2990 |
| Καυσόξυλα | 4500 (κατά μέσο όρο) |
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι, αν και το νωπό υπόστρωμα μανιταριών έχει χαμηλή θερμική αξία, προφανώς λόγω της υψηλής συγκέντρωσης υγρασίας που έχει, μετά από (μερική) αφυδάτωση αποκτά μια θερμική αξία που πλησιάζει τον μέσο όρο της καύσιμης ξυλείας. Η πλήρη αφυδάτωση σε θάλαμο ≥100ºC, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη θερμική αξία και ταυτόχρονα μείωση του όγκου τους, ώστε να αποτελέσει ένα εναλλακτικό είδος καύσιμης «μπρικέτας». Σημειωτέον ότι οι παραπάνω μετρήσεις αφορούν ανακυκλωμένα υποστρώματα μανιταριών που συμπιέστηκαν μέχρι πάχους ~3cm
ωστόσο υπάρχει η δυνατότητα συμπίεσης σε ακόμα μικρότερο πάχος, καθώς και η συγκόλληση ή ταυτόχρονη συμπίεση πολλαπλών τέτοιων υποστρωμάτων κάτι που θα αυξήσει την πυκνότητα του υλικού και συνεπώς τη θερμική τους αξία, που αναμένεται να πλησιάζει ακόμα περισσότερο αυτή των καυσόξυλων (σχετικά πειράματα βελτιστοποίησης της θερμικής αξίας θα γίνουν στο άμεσο μέλλον). Οι τεχνικές αυτές συμπίεσης πολλαπλών υποστρωμάτων (2 ή 3 τεμαχίων) ταυτόχρονα, με ή χωρίς συγκόλληση, θα εξεταστεί στο άμεσο μέλλον με στόχο τη δημιουργία μια εναλλακτικής καύσιμης «μπρικέτας».
Τελευταία Νέα
Παράταση του έργου FUNGIWOOD
ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «FUNGIWOOD – ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΟΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ
ΚΥΤΤΑΡΙΝΟΥΧΩΝ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΥΚΗΤΩΝ» ΈΩΣ 31/10/2022
Μελλοντικές δράσεις στα πλαίσια του έργου
- EΞΈΤΑΣΗ ΜΕΘΌΔΩΝ φυσικής συγκόλλησης (π.χ με γύψο, φυσικά κόμμεα και ρητίνες), κάτι που θα γίνει σε επόμενο στάδιο, ώστε να αυξηθεί το πάχος και οι μηχανική αντοχή, και οι θερμικές ιδιότητες των μυκοΰλικών
- ΕΦΑΡΜΟΓΗ ακόμα μεγαλύτερης συμπίεσης στην πρέσα. θα μελετηθεί για την αύξηση της μηχανικής αντοχής και της θερμικής αξίας τωνυποστρωμάτων, με ή χωρίς συνδυασμό με ταυτόχρονη θέρμανση του υλικού σε θερμοκρασίες >100ºC κατά την συμπίεση.
- ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ και άλλων κυτταρινούχα υλικά όπως τα χάρτινα ποτήρια καφέ μιας χρήσης, που θα εμβολιαστούν με μύκητες μετά από κατάλληλη επεξεργασία (βρασμό ή όξινη υδρόλυση) και βιοσυγκόλληση με μυκκήλιο μυκήτων, προκειμένου να διαμορφωθούν σε νέα ανακυκλωμένα υλικά (π.χ. δοχεία-βάζα, ή θερμομονωμένα ποτήρια ή υποκατάστατα φελιζόλ, ή ξύλινων ή πλαστικών δίσκων για σερβίρισμα ή μεταφορά τροφίμων, κλπ.
Βίντεο δοκιμής αντοχής υλικού από μυκήλιο
Παρουσίαση του έργου FUNGIWOOD στην εβδομάδα κλιματικής ουδετερότητας στην Κοζάνη στις
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ζωηρή συζήτηση έγινε η παρουσίαση του έργου FUNGIWOOD στην εβδομάδα κλιματικής ουδετερότητας στην Κοζάνη την Τετάρτη 1η Ιουνίου 2022. Την παρουσίαση από την πλευρά του Ιδρύματος για την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας – Join4cs, έγινε από το πρόεδρο του Δ.Σ. του φορέα, κ. Δημήτριο Κούρα.
Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στην δυνατότητα αξιοποίησης του μυκηλίου ως δομικό και μονωτικό υλικό άλλα και στις άλλες δυνατές χρήσεις του ως πρώτη ύλη για παραγωγή επίπλων, φωτιστικών ακόμα και δερμάτινων ειδών. Επίσης υπήρξε μία κατ’ ιδίαν συνάντηση από εκπρόσωπο κατασκευαστικής εταιρείας με διεθνή παρουσία για την ένταξη του υλικού αυτού στις κατασκευές τους μιας και η ανάγκη για αξιοποίηση βιουλικών αυξάνεται γεωμετρικά και απαιτείται από τις νέες και μοντέρνες κατασκευές. Ειδικότερα συζητήθηκαν οι μηχανικές ιδιότητες του υλικού καθώς και ο άκαυστος και υδροφοβικός χαρακτήρας του μετά την επεξεργασία του.
Παρουσίαση του έργου FUNGIWOOD στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης
Όσοι παρεβρέθηκαν στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης μεταξύ 10 και 18 Σεπτεμβρίου 2022 είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για το έργο FUNGIWOOD και τα τελικά προϊόντα που προέκυψαν από την διαδικασία υλοποίησης του.
Με μεγάλη επισκεψιμότητα έκλεισε τις πύλες της η 86η Διεθνής έκθεση Θεσσαλονίκης όπου στο περίπτερο 8 όπου συμμετείχε και το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας εκτέθηκαν παρουσία των αρχών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΠΘ) τα αποτελέσματα του έργου FUNGIWOOD –«Αξιοποίηση των υπολειμμάτων καλλιεργειών και υπολειμμάτων επεξεργασίας ξύλου από υπόστρωμα μανιταριών, για την δημιουργία ενός συνεκτικού δομικού υλικού για την αντικατάσταση πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης» με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο και το Πρόγραμμα «Καινοτόμες Δράσεις με τους πολίτες». Το έργο υλοποιείται σε συνεργασία των Τμημάτων Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου και Σχεδιασμού και Επιστήμης Τροφίμων και Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Πανεπιστημίου, την εταιρία JOIN4Cs (Κοζάνη) και την ΠΕΔ Δυτικής Μακεδονίας. Το συγκεκριμένο έργο αφορά στην αξιοποίηση χρησιμοποιημένων υποστρωμάτων μανιταριών (μετά τη λήξη της ωφέλιμης ζωής τους στη βιομηχανία καλλιέργειας μανιταριών), αλλά και στην αξιοποίηση φυτικών υπολειμμάτων και υποπροϊόντων ξυλείας (π.χ. βλαστών φασολιάς, άχυρου, πριονιδιού) μετά από εμβολιασμό με κυτταρινολυτικούς μύκητες που προσφέρουν μια φυσική συγκόλληση στα υλικά αυτά, χάρη στην ανάπτυξη του μυκηλίου των μυκήτων. Τα μορφοποιημένα προϊόντα, μετά από θερμική συμπίεση μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μονωτικά υλικά (υποκαθιστώντας την πολυστερίνη) ή ως υποκατάστατα ξύλου σε ελαφριές κατασκευές, όπως ξύλινα κασόνια, ξύλινες πλάκες κοπής, κάδρα, αυγοθήκες ή στατώ για τοποθέτηση προϊόντων περιποίησης, κλπ.
Πλήθος κόσμου επισκέφτηκε το περίπτερο όπου εκδήλωσε ενδιαφέρον για τα εκθέματα, μεταξύ αυτών η Υπουργός Παιδείας κ. Νίκη Κεραμέως, ο Υφυπουργός Παιδείας κ. Άγγελος Συρίγος, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ζήσης Μαμούρης και ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός. Το γεγονός της αξιοποίησης των υπολειμμάτων ανάπτυξης μανιταριών και φυτικών ή δασικών προϊόντων με χαμηλό κόστος παραγωγής για τη δημιουργία νέων χρηστικών προϊόντων προκάλεσε το ενδιαφέρον και τις πολύ θετικές εντυπώσεις των επισκεπτών του περιπτέρου. Τα εκθέματα που παρουσιάστηκαν στο κοινό ήταν δύο καφάσια (κιβώτια) μεταφοράς τροφίμων ή άλλων προϊόντων, αυγοθήκες ή θήκες τοποθέτησης προϊόντων υγιεινής ή παρόμοιων δοχείων.
Χάρη στη μεγάλη επισκεψιμότητα της ΔΕΘ και του περιπτέρου του ΠΘ, έγιναν γνωστά στο ευρύ κοινό αλλά και σε επαγγελματίες του χώρου των κατασκευών, των δομικών υλικών, της βιομηχανίας ξύλου-επίπλου και της μανιταροκαλλιέργειας τα αποτελέσματα και κάποιες από τις τεχνικές λεπτομέρειες του έργου FUNGIWOOD και των προϊόντων που μπορούν να παραχθούν μέσα από αυτό, προσφέροντας εναλλακτικές λύσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αξιοποίηση των ανεξάντλητων πηγών φυτικών υπολειμμάτων και δασικών υποπροϊόντων για την παραγωγή νέων μυκο-υλικών προστιθέμενης αξίας.
Τελευταία αποτελέσματα του έργου
Κατά το τελευταίο εξάμηνο του έργου πραγματοποιήθηκαν μία σειρά δοκιμών μυκηλίου με διαφορετικά υποστρώματα και μίξεις αυτών για να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για την αξιοποίηση του μυκηλιακού ξύλου. Ειδικότερα χρησιμοποιήθηκαν υποστρώματα μανιταριων, σακουλάκια εμβολιασμενα σε υποστρωματα με αχυρο, πριονιδι-ξυλοτεμαχίδια, άχυρο/πριονίδι, άχυρο/κομμάτια απο χάρτινα ποτήρια, άχυρο/καφέ, άχυρο/ξερά κλαδιά απο φασόλι, κλαδιά φασολιών σκέτα.
Συμπεράσματα από τις τελευταίες δοκιμές
Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από τις τελευταίες εργαστηριακές δοκιμές άλλα και συνολικά σε από όλη την εργαστηριακή μελέτη που έγινε ειναι οτι το μυκήκιο είναι ένα καλό μονωτικό υλικό. Μετά απο συμπίεση σε θερμοπρέσσα αποκτά και σχετικά καλές μηχανικές ιδιότητες στο κέντρο της επιφάνειας (τα ακρα ειναι πιο σαθρά), ώστε να σηκώσει και βαρος ή να δεχθεί σημαντική πίεση.
Επίσης φαίνεται ότι το υλικο αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό ως υλικό συσκευασίας λαμβάνοντας την κατάλληλη παραμόρφωση στο στάδιο της επώασης και της συμπίεσης αμέσως μετά. Γενικά είναι ένα υλικό που μπορεί να αναπτυχθεί σχετικά εύκολα να αξιοποιηθεί σε μία σειρά χρήσεων βάση μιας πρωτυποποίησης της διαδικασίας που θα πρέπει να προηγηθεί.
Βίντεο από την διαδικασία της συμπίεσης και της τελικής διαμόρφωσης
Βίντεο από την διαδικασία της συμπίεσης στα 50 bar, με παροχή θερμότητας στους 120 βαθμούς κελσίου
Ημερίδα ολοκλήρωσης του έργου και παρουσίασης των αποτελεσμάτων του
Την Δευτέρα 24/10 και ώρα 11:00 θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα του έργου FUNGIWOOD στο αμφιθέατρο Α του τμ. Δασολογίας, Επιστημών ξύλου & Σχεδιασμού του Παν. Θεσσαλίας στην Καρδίτσα.
Το έργο υλοποιείται σε συνεργασία των Τμημάτων Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου και Σχεδιασμού και Επιστήμης Τροφίμων και Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Πανεπιστημίου, την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία JOIN4Cs (Κοζάνη) και την ΠΕΔ Δυτικής Μακεδονίας.
Το συγκεκριμένο έργο αφορά στην αξιοποίηση χρησιμοποιημένων υποστρωμάτων μανιταριών (μετά τη λήξη της ωφέλιμης ζωής τους στη βιομηχανία καλλιέργειας μανιταριών), αλλά και στην αξιοποίηση φυτικών υπολειμμάτων και υποπροϊόντων ξυλείας (π.χ. βλαστών φασολιάς, άχυρου, πριονιδιού) μετά από εμβολιασμό με κυτταρινολυτικούς μύκητες που προσφέρουν μια φυσική συγκόλληση στα υλικά αυτά, χάρη στην ανάπτυξη του μυκηλίου των μυκήτων. Τα μορφοποιημένα προϊόντα, μετά από θερμική συμπίεση μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μονωτικά υλικά (υποκαθιστώντας την πολυστερίνη) ή ως υποκατάστατα ξύλου σε ελαφριές κατασκευές, όπως ξύλινα κασόνια, ξύλινες πλάκες κοπής, κάδρα, αυγοθήκες ή στατώ για τοποθέτηση προϊόντων περιποίησης, κλπ.
Μεγάλη συμμετοχή και ζωηρό ενδιαφέρον για την ημερίδα του έργου FUNGIWOOD στην Καρδίτσα
Μονωτικά υλικά, κασόνια, αβγοθήκες και βάσεις τοποθέτησης μικρών δοχείων και ειδών ατομικής υγιεινής κατασκευάστηκαν από ανακυκλωμένο και επεξεργασμένο υπόστρωμα καλλιέργειας μυκήτων. Για τη δημιουργία του συνεκτικού δομικού υλικού αξιοποιήθηκαν τα υπολείμματα καλλιεργειών και υπολειμμάτων επεξεργασίας ξύλου από υπόστρωμα μανιταριών, προκειμένου να αντικατασταθούν πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης ή είδη ξυλείας, στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου “FUNGIWOOD”.
Ειδικότερα, το συγκεκριμένο έργο αφορά την αξιοποίηση χρησιμοποιημένων υποστρωμάτων μανιταριών (μετά τη λήξη της ωφέλιμης ζωής τους στη βιομηχανία καλλιέργειας μανιταριών), αλλά και στην αξιοποίηση φυτικών υπολειμμάτων και υποπροϊόντων ξυλείας (π.χ. βλαστών φασολιάς, άχυρου, πριονιδιού) μετά από εμβολιασμό με κυτταρινολυτικούς μύκητες που προσφέρουν μια φυσική συγκόλληση στα υλικά αυτά, χάρη στην ανάπτυξη του μυκηλίου των μυκήτων.
Τα έργο “FUNGIWOOD” –«Αξιοποίηση των υπολειμμάτων καλλιεργειών και υπολειμμάτων επεξεργασίας ξύλου από υπόστρωμα μανιταριών, για τη δημιουργία ενός συνεκτικού δομικού υλικού και για την αντικατάσταση πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης», χρηματοδοτήθηκε από το Πράσινο Ταμείο της Ε.Ε. και υλοποιείται με τη συνεργασία καθηγητών και ερευνητών των Τμημάτων Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής και Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου και Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, της εταιρείας JOIN4Cs (Κοζάνη) και της ΠΕΔ Δυτικής Μακεδονίας.
Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε ημερίδα η οποία διοργανώθηκε από τους Ιωάννη Γιαβάση, αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής (ΕΤΔ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Π.Θ.) (επιστημονικός υπεύθυνος) και Γεώργιο Νταλό, καθηγητή του Τμήματος Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου και Σχεδιασμού (ΔΕΞΥΣ) του Π.Θ. (αναπληρωτής επιστημονικός υπεύθυνος), στο Αμφιθέατρο Γ’ του Τμήματος ΔΕΞΥΣ.
Πλήθος φοιτητών, καθηγητών, εκπροσώπων παραγωγικών ή εκπαιδευτικών φορέων και άλλοι ενδιαφερόμενοι παρακολούθησαν την ημερίδα. Μεταξύ αυτών παραβρέθηκαν ο πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας Επιστημών Ξύλου και Σχεδιασμού Ιωάννης Παπαδόπουλος και ο πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Κωνσταντίνος Πολύμερος.
Το γεγονός της αξιοποίησης των υπολειμμάτων ανάπτυξης μανιταριών και φυτικών ή δασικών προϊόντων με χαμηλό κόστος παραγωγής για τη δημιουργία νέων χρηστικών προϊόντων προκάλεσε το ενδιαφέρον και τις πολύ θετικές εντυπώσεις του κοινού για τα ευρήματα του έργου.
Φόρμα Επικοινωνίας
